Besin zehirlenmeleri ve önlenmesi!

Besin zehirlenmeleri ve önlenmesi!

Gıda Yüksek Mühendisi, İş Sağlığı Ve Güvenliği uzmanı Öznur Tuna, son günlerde artan gıda zehirlenmelerine dikkat çekerken, gıda zehirlenmelerinin önlenmesi içinde çözüm önerileri sundu.

GÜNAYDIN MERSİN

Tuna, “Besin zehirlenmesi, herhangi bir yiyecek ya da içeceğin tüketimi sonucu meydana gelen enfeksiyon veya zehirlenme durumuna verilen genel isimdir. Genellikle hijyenik yönden uygun olmayan koşullarda hazırlanan ve pişirilen besinlerde üreyen bakteriler, besin zehirlenmelerine neden olmaktadır” dedi.

Gıda Yüksek Mühendisi, İş Sağlığı Ve Güvenliği uzmanı Öznur Tuna, “Çoğunlukla hafif seyirli ve kısa süreli hastalıklar olmalarına karşın, zehirlenmeye yol açan besinle ve kişiyle ilişkili bazı faktörler, hastalığın zaman zaman daha ağır seyretmesine hatta ölümcül olmasına yol açabilir” dedi.

Tuna, besin kaynaklı hastalığa herkesin yakalanabileceğini, ancak bağışıklık sistemi zayıf olanların, bebekler, çocuklar, gebeler ve yaşlıların daha duyarlı olabileceğine dikkat çekti.

ZEHİRLENME BELİRTİLERİ NELERDİR?

Tuna, “Besin zehirlenmelerinin belirtileri hastalığa neden olan bakteri veya toksinin özelliği, besinin ne oranda bakteri veya diğer ajanlar ile kirlendiği, tüketilen miktar ve kişinin bakteriye karşı gösterdiği duyarlılığa göre değişiklik göstermekle birlikte, pek çoğunda mide bulantısı, kusma, karın ağrısı, ishal, karında kramplar şeklindedir. Besin zehirlenmeleri genellikle ani başlar ve hastalık belirtisi 30 dakika ile 72 saat arasında ortaya çıkabilir” diye konuştu.

BULAŞMA YOLLARI NELERDİR?

“Bakteriler, kendi başlarına hareket edemezler” diyen Tuna, “ Besinlere bulaşabilmeleri için mutlaka bir aracıya gereksinim duyarlar. Bu aracılar, insanlar, hayvanlar ve böceklerdir. Bakteriler besinlere hasta ya da taşıyıcı insan yoluyla bulaşabildiği gibi, “çapraz bulaşma” adı verilen yolla da bulaşabilir.

Çapraz bulaşmaya neden olan etmenler; eller, araç-gereçler, doğrama tahtaları, mutfak tezgahları, mutfakta kullanılan bez ve süngerler, giysiler, öksürme, hapşırmadan kaynaklanan damlacıkların olma ihtimali daha yüksektir” şeklinde konuştu.

BESİN ZEHİRLENMESİNDEN ŞÜPHELENİLİYORSA NE YAPILMALIDIR?

Tuna,”Kusma ve ishal vücudun zehire gösterdiği tepkilerdendir. Bu nedenle şikayetlerin başlamasından itibaren 24 saat içerisinde kesinlikle bulantı ve ishali önleyici ilaçlar kullanılmamalıdır.

İshal ve kusmayı arttıracak düşüncesiyle hiçbir şey yememek yanlış bir davranıştır. İshal tedavisinin en iyi şekli dinlenmek ve bol miktarda sıvı ( temiz içme suyu, ayran, maden suyu, şekersiz çay vb.) tüketmektir İshal geçene kadar yoğurt, pirinç lapası, haşlanmış patates gibi besinler tüketilmeli, bağırsak hareketliliğini arttıran çiğ sebze, erik, kayısı, incir, üzüm, karpuz gibi meyveler tüketilmemelidir. Kanlı ishal, boyun sertliği, şiddetli baş ağrısı, ateş varlığında en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır” dedi.

BESİN ZEHİRLENMESİNDEN KORUNMA YOLLARI NELERDİR?

Besin zehirlenmesinden korunma yolları ile ilgili de gazetemize açıklama yapan Tuna, “ Besinleri güvenilir yerlerden satın almaya özen gösterilmelidir. Her türlü gıda maddesi satın alırken etiket bilgisi okunmalı, üretim ve son kullanma tarihi, Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan üretim izni olup olmadığı ve saklama koşullarına dikkat edilmelidir. İçme suyu olarak temiz su kullanmalı. Temizliğinden emin olunmayan  sular kesinlikle içilmemeli. Şüpheli durumlarda su kaynatılmalı veya filtre edilmeli. Meyveler iyice yıkandıktan ve kabuğu soyulduktan sonra tüketilmelidir. Pastörize edilmemiş süt ve süt ürünleri kesinlikle kullanılmamalıdır. Kırık, çatlak, dışkı ile kirlenmiş yumurta satın alınmamalı, yumurtalar kullanılmadan hemen önce mutlaka yıkanmalıdır. Dondurulmuş besinler,buzdolabı sıcaklığında veya mikrodalga fırında çözdürülerek kullanılmalı, çözdürme işlemi oda sıcaklığında veya kalorifer, soba üstüne bırakılarak kesinlikle yapılmamalıdır.Bir kez çözdürülmüş olan besinleri tekrar dondurmayın. Dondurulmuş besinleri satın alırken ambalajı altında ve içinde buz kristalleri olmamasına dikkat edilmeli, orijinal paketlerinde -18°C’de satın alınmalıdır. Mümkünse yemekler günlük olarak hazırlanmalı, artan yemeklerde yeniden ısıtma söz konusu olacaksa bir kereden fazla tekrar ısıtma işlemi yapılmamalıdır. Çiğ ve pişmiş besinleri birbirinden ayrı hazırlama yüzeylerinde ve ayrı araç gereçler ile hazırlanmalıdır. Konserve satın alırken, alt ve üst kapakları şişkin, kutusu hasar görmüş, kapağı gevşemiş ve son kullanma tarihi geçmiş olanlar kesinlikle satın alınmamalıdır. Tahıl, kurubaklagil ve kuruyemiş  gibi kuru gıdalar nemsiz, kuru ve 15°C -20°C arasındaki sıcaklıklarda muhafaza edilmelidir. Kullanılan bezler, tutaçlar ve süngerler mikropların bir yerden başka bir yere taşınması için en iyi araçlardır. Bu nedenle, her kullanım sonrası bezler dezenfekte edilmeli, ıslak ve sıkılı halde bırakılmamalıdır. Her kullanımdan sonra besinleri hazırlarken kullanılan tüm araç gereçler ve yüzeyler deterjanlı sıcak su ile yıkanıp iyice durulanmalıdır” diye konuştu.